اگرچه در نسل های قبل، پدر و مادری کردن به عناون یکی از نقش های رایج مطرح بود که بدون نیاز به دریافت آموزش خاصی، صورت می پذیرفت، اما امروزه یادگیری مهارت والدگری موثر به یکی از مهم ترین مقوله های تربیتی تبدیل شده است.
پیچیدگی جوامع، مطرح شدن نیازهای جدید، تفاوت های رفتاری کودکان امروز با گذشته و مشغله ی والدین، لزوم یادگیری مهارت والدگری را بیش از پیش پررنگ کرده است.
اگرچه انجام صحیح این نقش نیازمند طی دوره های تخصصی و یا مطالعه ی کتاب های مختلف است، اما فرزندپروری صحیح از مجموعه ای از اصول تغییر رفتار پیروی می کند که با آگاهی از آن ها می توانید بسیار موثر واقع شوید.
برای آگاهی بیشتر از این اصول با ادامه ی مطلب همراه باشید:
۱٫ برنامه ی انضباطی قاطعانه ای داشته باشید.
انضباط یکی از مهم ترین و چالش برانگیز ترین دغدغه های والدین است.
برای موفقیت در این چالش نیازمند آن هستید که از از اصل اساسی انضباط اگاه شوید.
بر اساس اصول تربیت دموکراتیک، اعمال زور، اجبار، باید و نباید و روش های سنتی انضباطی، نه تنها کودک تان را مسئولیت پذیر نخواهد کرد بلکه منجر به شکل گیری حالتی از تدافع و مقاومت نسبت به قوانین نیز می شود.
برای حل این مشکل می توانید به شیوه ی زیر عمل کنید:
• انتظارات خود را به صورت شفاف و روشن مطرح کند.
• اجازه دهید تا کودک با پیامدهای عدم رعایت قوانین انضباطی روبه رو شود.
به عنوان مثال، پیامد حاضر نشدن بر سر میز شام می تواند گرسنه ماندن باشد و قرار نیست پس از این قانون شکنی، از کودک برای غذاخوردن خواهش کنید.
• برای رعایت نظم می توانید از روش زیر استفاده کنید.
اگر اتاق کودک تان شما پر از وسایل بازی، لباس و وسایل اضافی است و او معمولا آن هارا مرتب نمی کند، یک روش مفید برای رفع این مشکل، استفاده از “جعبه جمعه” است.
شما می توانید قانونی را درخانه وضع کنید که هرروز ساعت ۸ شب با یک جعبه در خانه راه بروید وهر وسیله ای را که روی زمین افتاده است برداشته و در جعبه بیندازید.
سپس جعبه را در کمد گذاشته و تا جمعه به آن دست نزنید.
تمام افراد خانواده باید متوجه شوند که اگر وسیله ای را روی زمین بیندازند و یا سرجای خود نگذارند، این وسیله تا جمعه درجعبه نگهداری می شود وحق استفاده از آن را نخواهند داشت.
این قانون را برای تمام اعضای خانواده استفاده کنید و هیچ استثنایی برای آن قائل نشوید. با اجرای این روش خواهید دید که پس از مدتی در خانه شما همه چیز در جای خود قرار خواهد گرفت!
• در وضع اولیه ی قوانین، مستبدانه عمل کنید.
بهتر است در طی یک گفت و گو، نظرات کودک را نیز جویا شوید و با موافقت او به وضع قوانین بپردازید تا ضمانت اجرایی آن ها را بلاتر ببرید.
به عنوان مثال، “بیا تا با هم در مورد ساعت غذا خوردن برنامه بریزیم..”
در طی این گفت و گو نظرات کودک را نیز بشنوید و پیامدهای عدم رعایت قانون را نیز بدون اعمال تهدید و تنبیه، یادآوری کنید.
۲٫ تقویت مثبت و منفی را اعمال کنید.
مهم ترین اصل مربوط به تغییر و اصلاح رفتار به این نکته اشاره دارد که رفتارهای مطلوب را تشویق کنید و رفتارهای نامطلوب را نادیده بگیرید.
به عنوان مثال اگر فرزندتان نسبت به دیروز، منظم تر شده است، او را تشویق کنید و اگر کلمه ی زشتی را به کار می برد نسبت به آن بی تفاوت باشید تا فراموش شود.
بر اساس اصول رفتاردرمانی، نادیده گفتن هر گونه رفتاری منجر به خاموش آن خواهد شد.
بنابراین می توانید از این روش برای خاموش سازی رفتارهای نامطلوبی مانند حرف های نامناسب، بی احترامی و.. استفاده کنید.
۳٫ به فرزندتان مسئولیت دهید.
فرقی نمی کند که فرزندتان چند سال دارد.
آموزش مسئولیت پذیری از سال های اولیه ی زندگی آغاز می شود.
به عنوان مثال یک کودک سه ساله می تواند در آوردن قاشق، برخی از ظروف و.. کمک کند.
بنابراین از طریق مشارکت دادن، بذر مسئولیت پذیری را در وجود فرزندتان نهادینه کنید و به هیچ وجه منتظر نمانید تا بزرگ شود و تبدیل به فردی مستقل و مسئول شود.